Η κλιματική αλλαγή είναι αδιαμφισβήτητα ένα θέμα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι επιπτώσεις αυτής, δε, στο σύνολο της οικονομίας και το φυσικό περιβάλλον είναι πλέον επιστημονικά ακλόνητες και απειλούν όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής, με την επιστημονική κοινότητα να προειδοποιεί εντόνως, πως εάν δεν υπάρξουν ριζικές παρεμβάσεις, αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να καταλήξουν να είναι πλέον μη αναστρέψιμες.

Ασφαλώς και η παγκόσμια παραγωγή καφέ δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη. Σύμφωνα με  πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Climate Change», το 50% των εδαφών, όπου καλλιεργείται ο υψηλής ποιότητας καφές που καταναλώνουμε, θα είναι μη παραγωγικό μέχρι το 2050, ενώ μια άλλη μελέτη από το περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences» προβλέπει ένα εξαιρετικά δυσοίωνο 88% για τα εδάφη της Λατινικής Αμερικής.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αυτό που οι περισσότεροι αγνοούν είναι, πως ενώ υπάρχουν τόσα είδη καφέ, αυτά που καταναλώνονται είναι κυρίως δύο. Οι δύο αυτές ποικιλίες καφέ είναι οι Arabica και Robusta. Η ποικιλία Arabica, είναι πιο ευάλωτη στις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ η ποικιλία Robusta είναι πιο ευάλωτη στην ξηρασία. Είναι ευνόητο, λοιπόν, πως η παραγωγή του καφέ είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις καιρικές συνθήκες, δεδομένου ότι τα καφεόδεντρα ευδοκιμούν σε συγκεκριμένα κλίματα.

Κι αυτά τα κλίματα είναι στην πρώτη γραμμή του πυρός, όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, με τρεις βασικούς τρόπους:

Μία παράμετρος καθοριστικής σημασίας είναι η θερμοκρασία. Ο καφές χρειάζεται θερμοκρασίες από 18 ως 21 βαθμούς κελσίου για να ευδοκιμήσει και δεν είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός στις διακυμάνσεις. Με την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η ζώνη καλλιέργειας του καφέ επηρεάζεται, ενώ η ανυδρία και η ξηρασία επιδεινώνουν την κατάσταση των εδαφών και την παραγωγικότητά τους.

Επιπλέον, η άνοδος της θερμοκρασίας ευνοεί και τα παράσιτα που προκαλούν ασθένειες και πιο συγκεκριμένα την λεγόμενη «σκουριά του καφέ» ή αλλιώς “la roya”. Ενδεικτικά, η ασθένεια αυτή μείωσε την παραγωγή του καφέ κατά περίπου 15% στην Κεντρική Αμερική το έτος 2012-2013, με αποτέλεσμα οι τιμές του καφέ να εκτοξευθούν κατά περίπου 33% στην Αμερική.

Τέλος, η αποψίλωση και η ανθρώπινη επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον παίζουν και αυτά πολύ σημαντικό ρόλο, αφού περιορίζουν τα ήδη ευαίσθητα εδάφη και δημιουργούν καταστροφικές συνθήκες ξηρασίας.

Ειδικοί και μεγάλες εταιρείες παραγωγής καφέ ανά τον κόσμο προσπαθούν να προλάβουν το φαινόμενο, συζητώντας για την μετακίνηση της παραγωγής του καφέ σε άλλες περιοχές. Αυτό όμως δυστυχώς αποτελεί ημίμετρο, αφού δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του και δημιουργεί ένα επιπλέον, αυτό της ανεργίας, σε χώρες των οποίων η εύθραυστη οικονομία εξαρτάται από την καλλιέργεια του καφέ. Το μόνο που μένει να δούμε είναι αν τελικά θα εισακουστούν οι παραινέσεις της επιστημονικής κοινότητας για μια ουσιαστική, συστηματική,  παγκόσμια δράση ενάντια στην κλιματική αλλαγή, προτού να είναι αργά, όχι μόνο για τον καφέ αλλά και για ολόκληρο τον πλανήτη μας.